ԷԴԻԿ Ա. ԶՈՀՐԱԲՅԱՆԻ «ՆԱԽԻՋԵՎԱՆՅԱՆ ՀԻՄՆԱՀԱՐՑԸ»

Է. Գ. ՄԻՆԱՍՅԱՆ, Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր

(1920-1921) մենագրության մասին (Երեւան 2010, 428 էջ)

Հրապարակի վրա է մեծավաստակ պատմաբան, պրոֆեսոր Էդիկ Արտեմի Զոհրաբյանի «Նախիջեւանյան հիմնահարցը (1920-1921)» մեծածավալ եւ միանգամայն արժեքավոր մենագրությունը, որը նրա երկարատեւ եւ բազմաբեղուն գիտական պրպտումների արգասիքն է :

Հայոց պատմության մեջ կան հիմնահարցեր, որոնց նորովի եւ ամբողջական լուսաբանմանը խնդիրը երկար տարիներ սպասել է իր հետազոտողներին: Նախիջեւանի հիմնահարցը Հայոց պատմության հենց այդ կարեւորագույն հարցերից է, որն ըստ արժանվույն եւ գիտատեսական պատշաճ մակարդակով հանգուցալուծվել է Է. Զոհրաբյանի կողմից, որի վրա նա է բեւեռել է պատմաբանների եւ առհասարակ ընթերցող հասարակության ուշադրությունը:

Նախիջեւանյան հիմնահարցի պատմությանը նվիրված աշխատությունների մեջ այս աշխատանքն իր ինքնատիպ մոտեցմամբ եւ առաջադրված հարցադրումների հիմնավորվածության առումով առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցնում, միաժամանակ հանդիսանալով գիտնականի Նախիջեւանյան հիմնահարցին նվիրված նախորդ աշխատանքի տրամաբանական շարունակությունը#: Է. Զոհրաբյանի մենագրությունում համակողմանիորեն բացահայտված է ՀՀ կառավարության եւ կուսակցությունների ռազմավարությունը, ինչը հնարավորություն է տալիս հնարավորինս բոլոր նրբերանգներով պատկերացնել ՀՀ_ի առջեւ ծառացած խնդիրները, հայ ժողովրդի պայքարը պետականության ստեղծման ու պահպանման համար հայոց պատմական հայրենիքի այդ ծայրամասում, որը ռազմավարական կարեւոր դիրք էր գրավում հարեւան պետությունների հետ բազմաբնույթ հարաբերություններում: Մանրամասն...