| Статистика |
Онлайн всего: 19 Гостей: 19 Пользователей: 0 |
|
| Мой сайт |
 |
ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ՀԱՅԵՐԵՆ) / НОВОСТИ (НА АРМЯНСКОМ)
|
| 21.03.2010, 09:54 |
9.1828թ սկսած իրա•ործելով Հայաստանը հայերից դատարկելու,
փոխարէնը սլաւոնական տարրով բնակեցնելու Յիսուսին խաչողների ծրա•իրը,
Ռուսաստանը 1915-1921թթ. Հայոց ցեղասպանութիւնը իրականացնելու մէջ վճռական
դերակատարութիւն է ունեցել եւ մեղսակից է Թուրքիային:
Մինչդեռ աւելի
քան 90 տարի հայութիւնը ցեղասպանութեան քարոզչութիւնը կատարում է միեւնոյն
միակողմանի մեկնակէտից: Դա •ուցէ թէ հասկանալի էր, երբ անկախ պետութիւն
չունենալու պատճառով ցեղասպանութեան քարոզչութեամբ զբաղւում էր ոչ թէ
պետութիւնը, այլ Հայաստանեայց Առաքելական ս. եկեղեցին, կուսակցութիւններն
ու հանրային այլ կառոյցներ:
Այժմ, երբ ՄԱԿ անդամ անկախ
պետականութիւն ենք կոչւում, մեր քարոզչութիւնը պէտք է ազատենք
պարտադրանքից ու Հայոց Եղեռնի խնդիրը պէտք է ներկայացնենք նոր մեկնակէտից,
ինչը հայերիս Ռուսաստանում թոյլ չի տրուել անելու, քանի որ մեր •րած
պատմական եւ այլ •րքերը առանց կայսերական •րաքննչութեան լոյս չէին տեսնում:
Հայա•իտութիւնը Մեծ եղեռնի մասին պէտք է հաստատի մի քանի յոյժ
կարեւոր ու ցայսօր չհրապարակւող իրողութիւններ.
ա.Հայերի
ցեղասպանութեան ծրա•իրը •ծուել է ռուս կայսրութեան արքունիքումª եւ
իրա•ործուել է ԺԹ դարի 30-ական թուերից սկսած (Պարսկահայերի բռնա•աղթը,
Հայաստանի ջնջումը ռուսական քարտէզներից իբրեւ տեղանուն, հայոց դպրոցների
համատարած փակումն ու մեր հազարամեայ օրէնքների ոչնչացումը, հայադաւան
եկեղեցու դէմ ձեռնարկուած բազում յարձակումներըª մեզ դաւանափոխելու համար
եւ այլն, եւ այլն)£ Մեծ եղեռնի սկիզբը համարւող թուականից 30 տարի առաջ,
1885 թ., ՙՀայաստանը առանց հայերի՚կար•ախօսը Կովկասի փոխարքայ Գոլիցինի
բերանով առաջինը Ռուսաստանը հրապարակեց.ՙԵս կհան•ստանամ այն ժամանակ միայն,
երբ Թիֆլիսի թան•արանում ցուցադրեն հայի խրտվիլակը` ի հաստատումն այն
փաստի, որ Կովկասում ինչ որ ժամանակ ապրելիս են եղել նաեւ հայեր՚:
բ. Հայոց դպրոցներն ու ազ•ային այլ
հաստատութիւնները փակելու, հայաստանեայց եկեղեցու դէմ •ործադրած
հալածանքները քողարկելու եւ 1890-ական թթ. վերսկսած` բռնաձուլումի այլ
•ործողութիւններից հայութեան ուշքը դէպի թուրքահայերի ջարդերը շեղելու
նպատակով, Ցարը իր արտ•ործնախարար Լոբանով-Ռոստոցկու միջոցով 1895 թ.
արեւմտահայերի կոտորածները իրականացնող սուլթանին քաջալերում
էր.ՙԿոտորեցէք, Ձերդ մեծութիւն, կոտորեցէք՚յորդորներով: Թուրքահայերի
կոտորածները Ռուսաստանին պէտք էին, որպէսզի համաշխարհային հասարակական
կարծիքը բեւեռելով թուրքահայերի կոտորածների վրայ, կարողանար աւարտին
հասցնել հայոց դպրոցները փակելու, Հայաստանեայց եկեղեցին ջլատելու եւ այլ
նպատակները: Այսպէս, 1895թ., երբ սուլթանը Ռուսաստանի օ•նութեամբ սկսել էր
տաճկահայերի կոտորածները, նոյն թուի դեկտեմբերին ցարական կառավարութիւնը
ոստիկանութեան, զօրքերի ու ազ•այնամոլ պաշտօնեաների ձեռքով սկսեց փակել
հայոց դպրոցները£ Ռուս կառավարութիւնը դեռեւս 1896-97թթ. երկրով մէկ սկսել
էր հայահալած քաղաքականութեամբ մեկուսացնել հայութեանը, մեղադրել հակառուս
տրամադրութիւնների, անջատական միտումների, յեղափոխական •ործունեութեան,
Կովկասը զաւթելու եւ այլ բաների մէջ£
1897թ. յունուարի 2-ին, երբ
հրապարակուեց հայոց դպրոցները փակելուցարի պաշտօնական հրամանը, Գեւոր•եան
ճեմարանից բացի, Ռուսաստանում ոչ մի հայկական դպրոց չէր մնացել(1896թ.
Ռուսաստանում կար մօտ 280 հայկական դպրոց, 16000 աշակերտ, իսկ Թուրքիայումª
մօտ 1500 դպրոցª 250 000 աշակերտներով) £ Հրամանը թոյլատրում էր
յարքունիս խլել դպրոցական շէնքերն ու •ոյքը եւ դրանք վերածել ՙՌուսաստանի
բոլոր հպատակ ազ•երի համար՚ ռուսական դպրոցների£*
* Հայ
պատմա•իտութիւնը եկեղեցական •ոյքի բռնա•րաւումը սկսում է 1903 թուից,
մինչդեռ այդ երեւոյթը սկսուել էր դեռեւս 1881թ., երբ հայ ժողովրդի ու
եկեղեցու խնայած դրամով •ործող դպրոցները առանց հատուցման, կայսրութիւնը
պետականացրեց, իսկ իսկ 1896թ. կազմեց հայ եկեղեցու հողերը, շարժական ու
անշարժ •ոյքը բռնա•րաւելու նախա•իծ £
•.Մոսկուան 1901թ. սկսած`
նախատեսում էր իրականացնել կովկասահայութեանը Սիբիր աքսորելու Կովկասի
կառավարչապետ Գոլիցինի ծրա•իրը, որը 1937-1941 եւ 1949թթ.իրա•ործեց
կոմունիստական Ռուսաստանը:
դ.Հայոց դպրոցները փակելուն զու•ահեռ,
Ռուսաստանը 1903 թ. վայրենի ու աննախադէպ յարձակումով բռնա•րաւեց
Հայաստանեայց եկեղեցու •ոյքը եւ ունեցուածքը: Ամենայն Հայոց երջանկայիշատակ
կաթողիկոս Խրիմեան Հայրիկի •լխաւորութեամբ հայութիւնը ազ•ովին դուրս եկաւ
մեր եկեղեցու •ոյքն ու հողերը յափշտակելու ռուսական 1903թ. հրամանա•րի դէմ
եւ 1905 թ. օ•ոստոսին ցարին պարտադրեց յետ վերցնել հրամանա•իրը: Դրանով
ռուսական առաջին(1905թ.) յեղափոխութիւնը փաստօրէն կովկասահայե’րը
բոցավառեցին(հայերը վճռական դեր ունեցան նաեւ Թուրքիայի 1908թ.
սահմանադրկան շարժման մէջ, յաղթական աւարտին հասցրեցին եւ իրա•ործեցին
պարսկական 1908-1909թթ. յեղափոխութիւնն ու սահմանադրական շարժումը):
ե. Ռուսաստանը հայութեան կոտորածները կովկասի թաթարների միջոցով
Այսրկովկասում կազմակերպեց
Մեծ
եղեռնից 10 տարի առաջ` 1905 թ.:
զ.Առաջին աշխարհամարտի սկզբին
Ռուսաստանը հայերին ներքաշեց Թուրքիայի դէմ իր պատերազմի մէջ` հայերիս
յուսադրելով ՙՀայկական հարցի լուծումով՚ª փոխարէնը պահանջելով ստեղծել
կամաւորական ջոկատներ, որոնք պիտի ռուսական զօրքին օ•նէին նուաճելու
Արեւմտահայաստանը: Մինչդեռ նա դա կարող էր անել Արեւմտեան ճակատ ուղարկած
աւելի քան 250 հազար հայ զինուորականների միջոցով: Հետեւանքը եղաւ այն, որ
աւելի քան 250 հազար հայ զինուորական տանելով Արեւմտեան ճակատ, որոնցից
զոհուեցին մոտ 100 հազարը, Ռուսաստանը առաջին աշխարհամարտի ընթացքում տարեց
արեւելահայերից ու արեւմտահայերից կազմուած կամաւորական ջոկատներին քշեց
ռուս-թուրքական ճակատի ամենաթէժ կէտերը: Հայութեան մի մասը մտաւախութիւն
ունէր, որ դա կարող է թուրքերին մղել թուրքահայութեան կոտորածների: Այդպէս
էլ եղաւ. Թուրքիան հայերին մեղադրելով պատերազմի մէջ •տնւող երկրին
թիկունքից հարուածելու դաւադրութեան մէջ, դա պատրուակ դարձրեց էլ աւելի
ընդարձակելու հայոց ջարդերն ու տեղահանութիւնը: Իսկ Եւրոպան հայերի
ազատամարտը Թուրքիայում համարելով տիեզերակալութեան ձ•տող Ռուսաստանի
կազմակերպածը եւ այդ բռնապետութեան ծաւալապաշտութիւնը դիտարկեելով
Եւրոպային Կովկասից եւ Թուրքիայից մեկուսացնող •ործոն, իրար դէմ
պատերազմող, բայց հայերի կոտորածները միսնաբար իրականացնող Թուրքիայի եւ
Ռուսաստանի •ործողութիւնները կանխելու ոչ կարողութիւն ունէր, ոչ էական
հնարաւորութիւններ:
Ռուսական զօրքը հայ կամաւորների եւ
բնակչութեան շնորհիւ Կովկասեան ճակատում յաղթանակած դուրս եկաւ, թուրքերին
յետ շպրտեց Էրզրումից ու Տրապիզոնից, •րաւեց նաեւ հայկական այլ •աւառներ:
Փոխանակ զար•ացնելու յաջողութիւնը, Ռուսաստանը պարբերական կեղծ նահանջներով
ոչնչացրեց հայ խաղաղ բնակչութեանն ու ռազմական ուժը` նպատակ ունենալով
Թուրքահայաստանը դատարկելուց յետոյ հայերի փոխարէն այնտեղ բնակեցնել
կոզակներիª իրա•ործել ջանալով մի կողմից կոզակների •ենոցիդը, միւս կողմիցª
ՙՀայաստանն առանց հայերի՚` իր տասնամեակներ փայփայած ծրա•իրը£
Հայոց
Մեծ եղեռնը Թուրքիայի հետ միասին իրականացնելուց յետոյ Ռուսաստանը ցրեց
հայկական կամաւորական ջոկատներըª հայերին զրկելով թուրքերի ցեղասպանութեանը
դիմակայելու, ասել է թէª ինքնապաշտպանութեան հնարաւորութիւնից :
Բոլշեւիկները մէկ քայլ առաջ •նացին իրենց նախորդներից. երբ հայ
փախստականները սկսեցին վերադառնալ Թուրքահայաստանի իրենց բնօրրանները,
Աւետիս Ահարոնեանի վկայութեամբ`ՙհէնց այդ ժամանակ ռուսական բանակը լքեց
Կովկասեան ճակատը եւ փոքրիկ ուժասպառուած հայկական զօրքին մէն-մէնակ թողեց
թուրքերի դէմ՚: Ռուսաստանը Բրեստ-Լիտովսկի պայմանա•րով Թուրքիային յանձնեց
ոչ միայն Արեւմտեան Հայաստանը, այլեւ Կովկասեան Հայաստանի մեծ մասը`
Կարսը, Արդահանը, Սուրմալուն... :
10.Հայ ժողովրդի 1918 թ. մայիսեան
առիւծամարտերը եւ Հայաստանի անկախութեան վերական•նումը (Ղարաքիլիսա,
Սարդարապատ, Ապարան, Բաքու եւ այլ ազատամարտեր):
Իր կէսը
կորցրած ուժասպառ Հայ ժողավրդի 1918 թուականի միայնակ ինքնապաշտպանութիւնը
թուապէս ու ռազմամթերքով բազմապատիկ իրեն •երազանցող թուրքական զորքերի դէմ
եւ ապաª 1919-1920թթ. ռուսեւթուրք ռազմական դաշինքի դէմª քաղաքակրթութեան
պատմութեան ամենահերոսական խոյանքներից է:
|
|
Категория: Мои файлы | Добавил: esthaylraber
|
| Просмотров: 352 | Загрузок: 0
| Рейтинг: 0.0/0 |
|
|